PİŞMANLIK
Pişmanlık; yaptığımız yanlış bir davranıştan veya hiç yapmadığımız doğru bir davranıştan dolayı psikolojik olarak duyduğumuz rahatsızlık olarak tanımlanabilir. Pişmanlıkta hakim olan ana ifade ”keşke”dir. Keşkeleri çok olan bir insan, pişmanlığı çok yaşamış olan insandır. Geçmişimize dönüp baktığımızda ”Keşke…”lerimizin ne kadar çok olduğunu şaşırarak görebiliriz. ”Keşke zamanında derslerime daha fazla önem verseydim.”, ”Keşke canımdan çok sevdiğim dostumu bu kadar üzmeseydim.”, ”Keşke Allah’a karşı kulluk vazifelerimi aksatmasaydım.”, ”Keşke boşa yitirdiğim zamanı geri getirebilseydim.” ve benzeri daha çok keşke…
Elbette ki her insan zaman zaman sonradan pişman olacağı hatalar yapar veya yapması gereken önemli bir şeyi yapmama gafletine düşer. Bu gayet normaldir. Ancak mühim olan, keşkelerimizi olabildiğince azaltmaktır. Bu da, sadece zamanında harekete geçerek, zamanında düşünerek gerçekleştirilebilir. Ders çalışmanın önemini henüz öğrenci iken anlamalıyız yahut zarar ettiğimiz malı henüz satın almadan önce birilerine danışmalıyız. Bazı şeyler vardır ki yapıldıktan sonra telafisi asla mümkün değildir. Bu tür şeyler bizde büyük bir pişmanlık duygusu yaratır. Ancak maalesef ki atalarımız bu duruma ”Son pişmanlık fayda vermez.” sözü ile son noktayı koymuş; bazı şeylerin artık telafisinin olmadığını vurgulamışlardır. Allah, insanlar kendileri için en iyisine, en faydalısına ve en hayırlısına karar verebilsinler diye onlara akıl ihsan etmiştir. Böylece onlar; herhangi bir işe girişmeden önce veya bir davranışta bulunmadan, bir sözü söylemeden önce düşünürler ve neticesinin ne olacağını hesaplarlar. Neticede olumsuz bir şey yoksa o işe başlarlar veya o davranışı sergilerler. Ancak ne yazık ki Allah akıl vermiş olsa da her insan o aklı gerektiği gibi kullanamıyor. Örneğin birçok öğrenci, öğrencilik yıllarında çalışmanın öneminin ve faydasının anlayamıyor, bunlara gereken önemi vermiyor. Bu anlamazlık duygusu, belli bir süre sonra kendini pişmanlık duygusuna bırakıyor. Ancak geçen zaman geri gelmediği için yeni bir sayfa açmak mümkün olmuyor.
Hepimiz insanız, elbette ki pişmanlıklarımız olacak. Ancak keşkelerimiz haddinden fazlaysa durup düşünmek gerekir. ”Ben neyi yanlış yapıyorum da bu kadar pişman oluyorum?” diye kendine sormak gerekir. Ya bir şey yapmadan önce yeterince düşünmüyoruz ya da sadece kendi egolarımız veya anlık heves ve duygularımızla hareket ediyoruz. Pişmanlık duygusunu azaltmanın tek yolu aklı kullanmaktır. Aklını kullanan, düşünen ve danışan insanların çok az pişmanlıkları olur.