Hacı Bayram-ı Veli Hayatı Kısaca

1352’de Ankara’da dünyaya gelen Hacı Bayram-ı Veli, Türk mutasavvıf edebiyatının önde gelen isimlerindendir. 14. ve 15. yüzyıllarda Anadolu’da yetişen, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u alacağını müjdeleyen değerli bir velidir. Gerçek ismi Nûman bin Ahmed olan Hacı Bayram-ı Veli, 15. yüzyılda Türk Birliği’nin tekrardan sağlanmasında en az askeri güç kadar etkili olmuş bir sûfidir.

Dinin emir ve yasaklarını insanlara aktaran, herkese doğru yolu gösteren, pek çok kimse tarafından bu süre zarfında ziyaret edilen Hacı Bayram-ı Veli, onlarca talebe yetiştirmiştir. 1429 senesinde Ankara’da vefat etti.

Makalat, Şehr-i Mesmele, Velayet-name-i Hacı Bektaş-ı Veli, Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniyye, Kitabu’l Fevaid, Şathiyye

Bayramiye tarikatının kurucusu olan Hacı Bayram-ı Veli, Ankara’da 1352 yılında dünyaya geldi. Çok kesin bir bilgi olmamakla birlikte, Medresede müderris olarak görev aldığı bilinmektedir. Oluşturduğu politik tedirginlikten dolayı Edirne’ye çağrılan Hacı Bayram-ı Veli, bir gönül adamı ve âlim olduğu anlaşılıcında, padişah tarafından hürmet edilen birisi olmuştur. Yunus Emre’nin yolu üzerine kendi deyiş gücünü de kullanarak insanlara doğru yolu gösterdi. Halkın yararı için hayatını adayan Hacı Bayram-ı Veli’nin, inanç, töre, erdem gibi konularda dersler verdiğine inanılır. Türbesi Ankara’da, kendi adını taşıyan Hacı Bayram-ı Veli Camii’ndedir.

Küçük yaşlarda ilim tahsiline başlayan ve din, fen ilimlerinde kendisini yetiştiren Hacı Bayram-ı Veli, Melike Hatun’un Ankara’da yaptırmış olduğu Medresede müderris olarak görev aldı. Talebe yetiştirme başarısındaki başarısı nedeniyle, herkes tarafından sevilen, hürmet edilen birisi olmuştur. Fatih Sultan Mehmet Han’ın babası Sultan İkinci Murat, Hacı Bayram-ı Veli’yi Edirne’ye davet etmesi ve ilim derecesini anlaması üzerine, fevkalâde bir hürmet görmüştür.

Ömrünün sonuna kadar İslamiyet’in yayılması için vazifelerini en iyi şekilde yerine getiren, Hacı Bayram-ı Veli, Aksaray’a geldiğinde, hocasının ona ‘’Hâlifem, vekîlim sensin’’ emri üzerine, büyük bir sorumluluk almış oldu. Hocasının defn ve cenaze işlemlerinden sonra Ankara’ya döndü.

Herşeyden önce tasavvufu ve bilimi birleştirmeyi amaçlayan, İslâmiyet’in yaygınlaşması için hayatını adayan bir sûfidir. İlk olarak medresede öğrenci yetiştirme amacıyla eğitim veren, ardından Tasavvuf felsefesi bakımından, kendisinden öncekilere göre büyük yenilikler getiren Hacı Bayram-ı Veli, zamanın padişahı olan Sultan İkinci Murat tarafından Edirne’ye davet edilir. Büyük bir âlim olduğunu düşünen Sultan İkinci Murat,  Hacı Bayram-ı Veli’ye büyük bir hürmet göstermiştir. Türk ve İslâm birliğinin sağlanması adına önemli bir isim olan Hacı Bayram-ı Veli, mutasavvıf yönden dünyayı terk etmek yerine, ona yönelmiş çevresindekileri de teşvik etmiştir. Devrine göre ileri görüşü simgeleyen zat, müritlerine toprağa bağlı yaşamayı önermiştir.